رودکی را باید پدر شعر فارسی نامید. اشعاری در حدود یک هزار بیت از او باقی مانده است که استادی و تسلّط و ذوق فراوان وی را به عنوان شاعری بزرگ در تاریخ این سرزمین به اثبات می‌رساند، و به تعبیر خود وی «لفظ همه خوب و هم به معنی آسان». رودکی کامل‌ترین نمونه عروض فارسی را برای نخستین بار در شعر فارسی بنیان گذاشت، در حدود سی‌وپنج وزن مختلف. خیال شاعرانه در دیوان رودکی بیش و کم در قلمرو عناصر طبیعت سیر می‌کند و تصاویر شعر او متحرّک و جاندار و زنده است، رودکی آگاه به موسیقی و نواختن چنگ بوده و آوازی خوش داشته است. قصیده پیری وی که به نوعی سرگذشت اوست، عبور از دوران شادکامی و کامیابی به دوران پیری و تنهایی را بیان می‌کند. به قول خود او «ابر و بادست این جهان، افسوس». شعر رودکی به فصاحت زبان و توانایی بیان ممتاز است. زبان او گاه از سادگی و روانی به گفتار می‌ماند و گاه نیز از زبان محاوره استفاده می‌نماید. با این همه در پسِ همین زبان ساده، معانی باریک و خیالات لطیف را در شعر خود پرورده است. رودکی از کلمات عربی در شعر خود بسیار کم استفاده کرده است و شعر او نمونه درخشانی از شعر دری در بیش از یک هزار سال پیش است. باتوجه به اینکه پیشینه شعر فارسی به یک هزار و صد سال می‌رسد، ارزش و اهمیت والای شعر رودکی بیشتر مشخص می‌گردد.
برگشت
