توصیف :
انسان از روح ملکوتی، روح بشری و جسم ترکیب شده ـ که همه پاره‌هایی از کیهان‌اند و این کیهان خود از اعیان معرفت اوست ـ مانند کیهانی کوچک در برابر کیهان بزرگ ظاهر می‌شود که این دو تصاویری قرین یک‌دیگرند. از این منظر، آموزه‌ی سنتی تطابق عالم کبیر و صغیر بر پایه‌ی ایده‌ی عقل اعلی و واحد است. این ایده پیوندی است میان کیهان‌شناسی و مابعدالطبیعه‌ی محض که خود از هرمسی‌گری میراث برده است. در هرمسی‌گری مفهوم مابعدالطبیعه، آموزه‌ی امر قدیم است در برابر امر حادث. فصل نخست کتاب حاضر حاوی نگاه به جهان و انسان و رابطه‌ی آن دو از دیدگاه هرمسی‌گری است. در این فصل تفکر هرمس با مابعدالطبیعه‌ی اسلامی، مقایسه گردیده است. فصل دوم به بحث درباره‌ی وجود خداوند و نسبت دیالکتیکی ظاهر و باطن در وجود او از منظر مابعدالطبیعی و کیهان‌شناختی معطوف است. در فصل سوم، مقوله‌ی ممکن و موجود از اصل اعلی در فلسفه‌ی اسلامی مطرح می‌شود که گرایشی به نظریات ابن عربی دارد، خاصه دیدگاه او در خصوص الحکم و تفاسیری که بورکهارت از نظرگاه ابن عربی عرضه می‌کند. فصل چهارم در باب خلقت است یعنی خلق نخستین مخلوق از منظر قرآن که خلق و قلم است و نمادپردازی قرآنی آن به تفسیر ابن عربی و گزارش‌های فریتهوف شوئون. "چگونگی خلقت روح"، "مقایسه، روح با مقام عیسی و جایگاه روح در سلسله مراتب هستی"، "اعیان ثابته یا صور مثالی در این سلسله مراتب وجود از عقول عشره تا هیولای اولی"، "تقابل اصالت وجود ابن سینا و اصالت ماهیت نزد سهروردی"، "شرح خلقت نزد هندوان"، "نظرات پاراکلوس، فیلسوف مسیحی قرن شانزدهم، و انسان و جایگاه او در سلسله مراتب وجود"، از دیگر مباحث کتاب به شمار می‌آید.
برگشت
